مدیریت مدارس

آموختن یک چیز، به معنای برقرار کردن ارتباط با جهانی است که هیچ تصوری از آن نداریم. برای یاد گرفتن، فروتنی لازم است.

مدیریت مدارس

آموختن یک چیز، به معنای برقرار کردن ارتباط با جهانی است که هیچ تصوری از آن نداریم. برای یاد گرفتن، فروتنی لازم است.

ناتوانی های یادگیری ؛ نظریه ها، تشخیص و راهبردهای تدریس

کتاب " ناتوانی های یادگیری: نظریه ها، تشخیص و راهبردهای تدریس" اثر ژانت لرنر و ترجمه دکتر عصمت دانش در شمارگان 1500 نسخه منتشر شده است.

خبرگزاری مهر - گروه حوزه و دانشگاه : در حال حاضر ناتوانی های یادگیری به منزله علت اصلی مشکلات شدید یادگیری تحصیلی شناخته شده است. ناتوانی های یادگیری، رشته ای تلفیقی و پویا است که نسبت به جامعه و پیشرفت های پژوهش های آموزش و پرورش و سیاست و تغییرات مهم در جامعه واکنش نشان می دهد. ویراست هفتم کتاب "ناتوانی های یادگیری" نظریه ها، تشخیص و راهبردهای تدریس این پیشرفت ها و تغییرها را در بر دارد.

دانش آموزان مبتلا به ناتوانی های یادگیری نابینا نیستند، اما مانند همسالان خود نمی توانند بسیاری از چیزها را ببینند، ناشنوا نیستند اما در بسیاری از موارد نمی توانند مانند افراد عادی گوش کنند. آنها دچار عقب ماندگی ذهنی نیستند اما با روشی متفاوت یاد می گیرند و بسیاری از رفتارهایشان باعث به هم ریختن کلاس درس و ایجاد نارحتی در خانه می شود. کتاب ناتوانی های یادگیری به این موارد می پردازد.

نظریه ها، تشخیص، راهبردهای تدریس کتاب درسی مقدماتی است که برای دانشجویان کارشناسی و تحصیلات تکمیلی که درس ناتوانی های یادگیری را برای نخستین و دومین بار گرفته اند.

همچنین معلمان آموزش و پرورش، روانشناسان مدرسه، آسیب شناسان زبان، مشاوران و متخصصین مربوطه می توانند دیدگاه جامعی در زمینه ناتوانی های یادگیری برای زمان حال و آینده به دست آورند.

 این کتاب در چهار بخش اصلی بازنگری ناتوانایی های یادگیری و جنبه های مهم قانون آموزش و پرورش افراد مبتلا به ناتوانایی، فرایند ارزیابی - تدریس، موضوع های نظری و رهنمود های رو به رشد و ایجاد ارتباط بین نظریه ها و راهبردهای تدریس تألیف شده است.  

منبع " خبرگزاری مهر "

جملاتی در مورد مدیریت

همیشه به یاد داشته باشید که کمرنگ ترین مرکب ها از قویترین ذهن ها قویترند

اگر ما اصلا عیب نداشته باشیم از مشاهده اش در دیگران اینقدر خوشحال نمی شدیم

بزرگترین فن زندگی استفاده از فرصت های بی نظیری است که بر ما می گذرد - ساموئل جانسون
ا

گر تا کنون چندین بار در کارتان شکست خورده اید، نگویید شکست خورده ام، بگویید تنبلی کرده ام ، زیرا شخص اگر تنبل نباشد هیچوقت شکست نمی خورد

برای شناکردن به سمت مخالف جریان رودخانه قدرت و جرات لازم است و الا هر ماهی مرده ای می تواند از طرف جریان آن حرکت کند - ساموئل اسمایلز 

 آنکه امروز را از دست می دهد ، فردا را نخواهد یافت، خشبختی آینده در استفاده از زمان حال است - شانینگ    

 برای ثروتمند شدن تنها راه درآمد ثروت کافی نیست، باید راه خرج کردن را هم به خوبی دانست - بنیامین فرانکلین

هیچ وقت بیشتر از آن موقع خود را گول نمی زند که خیال می کند دیگران را فریب داده است - لاروشفوکه
ث

روتمندان اکثرا چنینند که بیشترین لذت را از نمایش دادن ثروتشان می برند - آدام اسمیت

انسان هیچ وقت بیشتر از آن موقع خود را گول نمی زند که خیال می کند دیگران را فریب داده است - لاروشفوکه

نقل ازhttp://www.modir.ir/

25 اردیبهشت ( 15 ماه مه ) روز جهانی خانواده گرامی باد!

 روز بیست و پنجم اردیبهشت ماه‌برابرباپانزدهم‌ماه مه ،روز جهانی خانواده است. این روزاز سال1372(1993میلادی) از طرف سازمان ملل متحد به منظور ایجاد فرصتی برای جلب توجه‌جهانیان به اهمیت خانواده ‏، این نهاد بنیادین جامعه ،در نظر گرفته شده است. در هر سال یک موضوع برای کار  در آن سال از طرف سازمان ملل تعیین می‌شود

. موضوع  امسال (سال 2006 ) “خانواده‌های در حال تغییر : فرصت‌ها و چالش‌ها ” است.

وزر ای آموزش وپرورش از تاسیس تاحال

تعداد جلسه 

مدت به روز

تاریخ تشکیل

نام شورای عالی وقت

نام وزارتخانه وقت

طول دوره وزارت

وزیر یاوزرای وقت

ردیف

تا

از

تا

از

28

14/3/1302

7/7/1301

شورای عالی معارف معارف واوقاف وصنایع مستظرفه

22/3/1302

31/3/1301

میرزاحسن خان محتشم السلطنه

1

10  

29/7/1302

3/4/1302

شورای عالی معارف

معارف واوقاف وصنایع مستظرفه

30/7/1302

24/3/1302

 دکتر محمد حسن خان حکیم الدوله

2

14

20/12/1302

6/8/1302

شورای عالی معارف

معارف واوقاف وصنایع مستظرفه

24/1/1303

3/8/1302

سلیمان میرزا

3
7  

2/4/1302

23/2/1303

شورای عالی معارف معارف واوقاف وصنایع مستظرفه

17/5/1303

25/1/1303

میرزا صادق خان مستشارالدوله 4
23  

31/4/1304

16/6/1303

شورای عالی معارف معارف واوقاف وصنایع مستظرفه

15/5/1304

8/6/1303

میرزا نظام الدین خان مشارالدوله حکمت،( کفیل) 5
6  

8/9/1304

4/6/1304

شورای عالی معارف معارف واوقاف وصنایع مستظرفه

28/9/1304

17/5/1304

سید مهدی مشیر فاطمی (عمادالسلطنه) 6
11  

10/3/1305

30/9/1304

شورای عالی معارف معارف واوقاف وصنایع مستظرفه

14/3/1305

29/9/1304

میرزا یوسف خان مشاراعظم (کفیل) 7
19  

5/11/1305

1/4/1305

شورای عالی معارف معارف واوقاف وصنایع مستظرفه

17/11/1306

15/3/1305

میرزا احمد خان نصیر الدوله بدر 8
33

13/10/1306

19/11/1305

شورای عالی معارف معارف واوقاف وصنایع مستظرفه

16/10/1306

18/11/1305

سید محمد تدین 9
134  

27/2/1312

4/11/1306

شورای عالی معارف معارف واوقاف وصنایع مستظرفه

16/3/1312

17/10/1306

میرزا یحیی خان اعتماد الدوله قراگزلو 10
8  

21/6/1312

3/4/1312

شورای عالی معارف معارف واوقاف وصنایع مستظرفه

21/6/1312

17/3/1312

دکتر احمد عمادالملک محسنی (کفیل) 11
126  

11/5/1317

28/6/1312

شورای عالی معارف

معارف واوقاف وصنایع مستظرفه

21/5/1317

22/6/1312

میرزا علی اصغرخان حکمت(کفیل-وزیر) 12
55  

18/6/1320

18/5/1317

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

29/6/1320

22/5/1317

میزرا اسماعیل مرآت (کفیل-وزیر) 13
7

20/8/1320

8/7/1320

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

10/9/1320

30/6/1320

دکتر عیسی صدیق 14
5

5/12/1320

18/9/1320

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

17/12/1320

11/9/1320

سید محمد تدین 15
7

25/4/1321

19/12/1320

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

15/5/1321

18/12/1320

مصطفی عدل 16
20

18/5/1322

16/5/1321

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

1/6/1322

18/5/1321

علی اکبر سیاسی 17
4

22/9/1322

15/6/1322

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

22/9/1322

2/6/1322

محمد وحید (معاون-کفیل) 18
9  

23/12/1322

6/10/1322

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

23/12/1322

6/10/1322

دکتر عیسی صدیق

19

-

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

16/1/1323

8/1/1323

علی ریاضی 20
2

5/2/1323

29/1/1323

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

9/2/1323

17/1/1323

دکتر قاسم غنی 21
11

7/6/1323

22/2/1323

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

14/6/1323

10/2/1323

محمد وحید (معاون کفیل) 22
8

4/9/1323

4/7/1323

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

4/9/1323

15/6/1323

باقر کاظمی 23
12

11/1/1324

18/9/1323

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

11/2/1324

5/9/1323

دکتر عیسی صدیق 24
22

29/10/1324

18/2/1324

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

30/10/1324

12/2/1324

غلامحسین رهنما 25
24  

5/5/1325

27/11/1324

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

9/5/1325

25/11/1324

محمد تقی ملک الشعرای بهار 26
14

20/7/1325

12/5/1325

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

26/7/1325

10/5/1325

دکتر فریدون کشاورز 27
29

28/3/1326

27/7/1325

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

28/3/1326

27/7/1325

دکتر سید علی شایگان 28
6

10/5/1326

6/4/1326

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

10/5/1326

28/3/1326

دکتر منوچهر اقبال (کفیل) 29
11

7/9/1326

24/5/1326

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

18/9/1326

24/5/1326

دکتر عیسی صدیق 30
15

15/3/1327

3/11/1326

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

18/3/1327

6/10/1326

دکتر علی اکبر سیاسی 31
16

15/8/1327

22/3/1327

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

24/8/1327

27/3/1327

دکتر منوچهر اقبال 32
3

13/9/1327

29/8/1327

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

27/9/1327

25/8/1327

دکتر محمد سجادی 33
60  

28/12/1328

4/10/1327

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

2/1/1329

28/9/1327

دکتر عبدالحمید اعظم زنگنه 34
8

4/4/1329

3/2/1328

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

5/4/1329

14/1/1329

مسعود کیهان 35
28

9/11/1329

11/4/1329

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

17/10/1329

6/4/1329

دکتر شمس الدین جزایری 36
3  

13/12/1329

22/11/1329

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

16/12/1329

17/11/1329

دکتر عبدالحمید اعظم زنگنه 37
4

8/2/1330

20/1/1330

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

12/2/1330

29/12/1329

حبیب اله آموزگار 38
11

3/9/1330

22/2/1330

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

3/9/1330

13/2/1330

دکتر کریم سنجابی 39
16

22/4/1331

15/9/1330

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

28/4/1331

15/9/1330

دکتر محمود حسابی 40
32

27/5/1332

16/5/1331

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

28/5/1332

31/4/1331

محمد مهدی آذر 41
33  

22/12/1333

31/6/1332

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

22/12/1333

29/5/1332

رضا جعفری(معاون-کفیل -وزیر ) 42
18 1/3/1339 17/1/1334

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

1334

1334

دکتر محمود مهران 43
10 9/11/1339 24/7/1339

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

11/1339

7/1339

دکتر عیسی صدیق 44

3

3/2/1340

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ به مدت 3 روز

1339

دکتر صالح 45
31 27/3/1341 31/2/1340

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

1341

1340

محمد درخشش 46
24 1/12/1342 16/5/1341

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهن

1342

1341

دکتر پرویز خانلری 47
16 8/9/1343 16/1/1343

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

1343

1342

دکتر عبدالعلی جهانشاهی 48
165 8/5/1346 22/9/1343

شورای عالی فرهنگ

وزارت فرهنگ

1346

1343

دکتر هادی هدایتی 49
120 25/1/1353 1/3/1347

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

1353

1347

دکتر اسفند فرخ روپا سای 50
31 19/11/1354 8/2/1353

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

1355

1353

دکتر احمد هوشنگ شریفی 51

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

1357

1355

دکتر منوچهر گنجی 52

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

10/1357

8/1357

دریا سالار کمال حبیب الهی 53

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

1357

1357

دکتر محمد رضا عاملی تهرانی 54

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

22/11/1357

16/10/1357

امین اله ریاحی 55

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

1358

1357

دکتر غلامحسین شکوهی 56
7 20/8/1358

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

1359

1358

محمد علی رجایی (کفیل ) 57
33 7/5/1359 27/8/1358

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

1360

1359

محمد علی رجایی 58

-

14/5/1359

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

-

-

ایرج شگرف نخیی(سرپرست) 59
8 9/12/1360 4/1360

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

1361

1360

دکتر محمد جواد با هنر 60
89 9/3/1363 16/12/1360

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

1363

1361

اکبر پرورش 61
115 17/6/1367 26/1/1364

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

1367

1363

سید کاظم اکرمی 62
151 22/3/1376 7/7/1367

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

1376

1367

دکتر محمد علی  نجفی 63
54 31/3/1380 6/6/1376

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

1380

1376

حسین مظفر 64
22/6/1380

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش 

1384

1380

مرتضی حاجی 65

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش  1384 1380 دکتر علی اصغرفانی(سرپرست) 66

شورای عالی آموزش وپرورش

آموزش وپرورش  تا کنون 1384 مهندس محمود فرشیدی 67
از سایت شورای عالی آموزش وپرورش

سند ملی

هدف از راه اندازی این وب سایت بهره مندی از نظرات ، پیشنهادات و انتقادات سازنده متخصصین، صاحب نظران، مدیران اجرایی آموزش و پرورش، معلمین و دانش آموزان در راستای تدوین سند ملی آموزش و پرورش است.
در این طرح تدوین چشم انداز و مأموریت سند ملی آموزش و پرورش با توجه ویژه به سند چشم انداز توسعه کشور در کانون توجه قرار خواهد گرفت . سپس موقعیت راهبردی آموزش وپرورش برای تحقق این چشم انداز ترسیم خواهد شد که مبنای مناسبی برای تدوین راهبردهای اصلاحی در ابعاد گوناگون و باتوجه به نظام های فرعی تشکیل دهنده آموزش وپرورش می باشد. شکل مدون راهبردها و برنامه های اجرائی هماهنگ با آن، خروجی نهایی این مطالعه است که پس از تصویب توسط مراجع ذی صلاح (شورای عالی آموزش وپرورش، شورای عالی انقلاب فرهنگی، هیأت وزیران ، مجلس شورای اسلامی ) به منزله سند ملی توسعه آموزش وپرورش راهنمای حرکت نظام در این بخش خواهد شد http://www.sanad.ir/

معلم پژوهنده کیست ؟

 
مقدمه
معلم پژوهنده به هر معلم یا دست‌اندرکار آموزش و پرورش گفته می‌شود که به نحوی با مسائل آموزش و پرورش سروکار دارد و علاقه‌مند است برای بهسازی و اصلاح وضعیت نامطلوب به اقدام‌های علمی (اقدام پژوهی) دست بزند تا نتیجه آن منجر به تغییر و اصلاح وضعیت گردد.   
اهداف
ارج نهادن به تجربه‌های پژوهش و نوآوری‌‌های معلمان در کلاس و مدرسه و ایجاد انگیزه برای رشد و بالندگی
تقویت خودباوری در معلمان و کمک به رشد و شکوفائی استعدادهای بالقوه آنان در حل مسایل آموزش و پرورش و فراهم ساختن زمینه‌های بهسازی و اثربخشی در فرایند آموزش و پرورش
توسعه فرهنگ پژوهش در میان معلمان و مشارکت آنان در انجام پژوهش
فراهم ساختن زمینه‌ ارتقای دانش‌ پژوهان معلمان
مستندسازی تجربه‌های مفید معلمان برای استفاده کلیه دست‌اندرکاران آموزش و پرورش
کوتاه نمودن فاصله نظر و عمل و کمک در جهت کاربست یافت‌های پژوهش
مبنا و فلسفه معلم پژوهنده (کوتاه نمودن فاصله نظر و عمل ـ مشارکت معلمان در پژوهش). طرفداران بحث معلم پژوهنده بر این باورند که پژوهش‌های مرسوم و دانشگاهی در اغلب موارد چندان سودمند نبوده و نتایج آنها در عمل مشکلات یاددهی و یادگیری را به نحو مطلوب حل ننموده است و زبان پژوهش‌های مرسوم به گونه‌ای نیست که معلمان با مطالعه گزارش‌های تحقیق در صورت دسترسی داشتن بتوانند در بهسازی روش‌های آموزش از آنها استفاده کنند.
به منظور دسترسی به اهداف مذکور برنامه معلم پژوهنده از سال 75 با برنامه‌ریزی، سیاستگذاری نظارت و هماهنگی پژوهشکده تعلیم وتربیت و با مشارکت فعال شورای تحقیقات استانها در سراسر کشور به اجرا درآمده است.
بررسی‌های به عمل آمده نشان می‌دهد که این برنامه از لحاظ کمی و کیفی سیر صعودی داشته است هرچند که به هدف‌های مورد نظر کاملا دست نیافته است. بدین صورت که آمار بیانگر آن است که از آغاز این ‌برنامه تاکنون به ترتیبت 914، 980، 2752؟ 3600، 5200؟ 7450، 1012 و 24800 و جمعا بیش از 30000 نفر در طول هفت سال فعالیت این برنامه گزارش‌های پژوهش‌ اقدام‌پژوهی تهیه نموده و برای ارزشیابی به پژوهشکده با شورای تحقیقات استانها ارسال داشته‌اند. بطوری‌که می‌توان گفت در مقایسه با پژوهش‌های مرسوم و دانشگاهی از اقبال و پذیرش خوبی از سوی معلمان و مدیران و کارشناسان آموزش و پرورش برخوردار بوده است. 
 
زمینه‌ها و محورهای موضوعی گزارش معلمان در مورد مسائلی که در کلاس درس با مدرسه با آن مواجه بوده‌اند می‌باشد که عبارتند از چگونگی تدریس یک مفهوم علمی با موضوع درسی، تولید روش حل مسایل رفتاری دانش‌آموزان در موارد خاص، شیوه‌های اداره کلاس مرتبط با تعلیم وتربیت بوده است.
در حدود 65 درصد از شرکت‌کنندگان را فرهنگیان زن و 35 درصد بقیه را فرهنگیان مرد تشکیل می‌دهند. فراوانی شرکت‌‌کنندگان در مقطع ابتدایی از دوره‌های راهنمایی و متوسطه بیشتر بوده است.
ارزشیابی از گزارش‌های اقدام‌پژو.هی به جزء سال اول که به صورت متمرکز در پژوهشکده تعلیم و تربیت انجام گرفت در دوره‌های بعد به صورت نیمه متمرکز اجرا گردیده است بدین صورت که ابتدا گزارش‌ها توسط کمیسیون تخصصی و دیگر صاحبنظران در شورای تحقیقات استانها بررسی و گزارش‌هایی که طبق فرم‌ ارزشیابی اقدام پژوهی برتر شناخته شوند به پژوهشکده ارسال می‌گردد طبق شیوه‌نامه هفتمین برنامه معلمان پژوهنده مقرر گردید که در حدود 3 درصد از طرح‌های برتر استان به پژوهشکده ارسال گردد. گزارش ارسال شده از استانهای کشور دوبار و با در صورت لزوم سه بار طبق فرم‌ارزشیابی اقدام‌پژوهی مورد ارزشیابی قرار می‌گیرند. بدین‌منظور که گزارش‌های برجسته استانی و کشوری نیز مشخص گردند. اسامی برگزیدگان طبق زمانبندی تا هفته پژوهش اعلام می‌گردد تا بتوانند در برنامه‌های پیش‌بینی شده شرکت فعال داشته باشند، همچنین افراد فوق در هفته پژوهش از سوی مدیران کل و شورای تحقیقات استانها مورد تقدیر قرار می‌گیرند. 
لازم به ذکر است که در طول هفت‌سال برگزاری برنامه معلم پژوهنده تلاش مسئولان و دست‌اندرکاران براین بوده است که ضرورت و اهمیت فلسفه و روش اقدام‌پژوهی را به آگاهی معلمان و دیگر کارکنان آموزش و پرورش کشور برسانند و اقداماتی از قبیل انتشار انتشار فراخوان، تدوین و انتشار جزوه‌های علمی و نشر خبرنامه ویژه معلمان پژوهنده، هماهنگی و همکاری در برگزاری همایش‌های گوناگون در استان‌هایی سراسر کشور، تألیف کتاب ویژه اقدام پژوهی، برگزاری کلاس‌های آموزش ضمن خدمت برای معلمان علاقه‌مند و فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی انجام گرفته است که در استقبال گسترده فرهنگیان مؤثر بوده است.نقل از http://rie.ir

ادامه تحصیل

مدیران عزیز و معلمان گرامی در هرجا که هستند دیگر جای درنگ نیست ادامه تحصیل بدهید با این همه دانشگاه مجازی وامکانات موجود که هست.

تعدادی آدرس دانشگاه مجازی در لینک ها آمده است .

 

روز معلم مبارک

معلم عزیز من روزت مبارک

تعلیم و تعلم از شئون الهی است و خداوند، این موهبت را به پیامبران و اولیای پاک خویش ارزانی کرده است تا مسیر هدایت را به بشر بیاموزند و چنین شد که تعلیم و تعلم به صورت سنت حسنه آفرینش درآمد.

انسان نیز با پذیرش این مسئولیت، نام خویش را در این گروه و در قالب واژه مقدس «معلم» ثبت کرده است. معلم، ایمان را بر لوح جان و ضمیرهای پاک حک می کند و ندای فطرت را به گوش همه می رساند. همچنین سیاهی جهل را از دل ها می زداید و زلال دانایی را در روان بشر جاری می سازد

دغدغه معلم همیشه این است که حیات بشر، بر مدار ارزش ها و کرامت انسانی بچرخد و شناخت خدا و مکتب و دین، همت اساسی آدمی باشد و هیچ بیگانه ای را مجال تجاوز به فرهنگ ارزشی دین و میهن فراهم نیاید.

در این مسیر خطیر، بزرگانی گام نهاده اند که نامشان بر تارک زمان می درخشد. علامه شهید استاد مرتضی مطهری (رحمه الله) از همین طایفه مقدس است که در سنگر تعلیم و تعلم، به قله های رفیعی دست یافت تا آنجا که معمار انقلاب اسلامی ـ که خود معلمی بزرگ است ـ همه آثارش را مفید می داند و بهره برداری از آنها را سفارش می کند ...

 

مفهوم علم

ـ امروزه در زبان پارسی و عربی کلمه «علم» به دو معنای متفاوت بکار برده می شود.

1- معنای اصلی و نخستین علم، دانستن در برابر ندانستن است. قرآن کریم به این معنا اشاره دارد که  « هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون» «آیا یکسانند آنان که می دانند و آنان که نمی دانند.» (زمر/ 9)از این منظر به همه دانستنیها صرف نظر از نوع آنها علم گفته می شود مطابق این معنا، اخلاق، ریاضیات، فقه، ‌دستور زبان، مذهب، زیست شناسی و نجوم همه علم اند... کلمه  Knowledge در انگلیسی و Connaissance  در فرانسه معادل این معنا علم اند.

 

2-کلمه علم در معنای دوم منحصراً به دانستنی هایی اطلاق می شود که بر تجربه مستقیم حسی مبتنی باشند... علم در این جا در برابر همه دانستنیهایی قرار می گیرد که آزمون پذیر نیستند. اخلاق (دانش خوبی ها و بدیها) متافیزیک (دانش احکام و عوارض مطلق هستی) عرفان (تجارب درونی و شخصی) منطق (ابزار هدایت فکر) فقه، اصول، بلاغت، و ... همه بیرون از علم به معنای دوم آن قرار می گیرند و همه به این معنا غیر علمی اند کلمه SCIENCE در انگلیسی و فرانسه معادل این معنا علم اند.

دیده می شود که علم در این معنا بخشی ازعلم به معنای اول را تشکیل  می دهد و به سخن دیگر علم تجربی نوعی از انواع دانستنیهای بسیاری است که در اختیار بشر می تواند قرار گیرد. رشد علم به معنای دوم عمدتا از آغاز دوره رنسانس به بعد است در حالیکه علم به معنای مطلق آگاهی (معنای اول) تولدش با تولد بشریت هم آغاز است. آیه قرآنی «خلق الانسان علمه البیان» (خداوند رحمن انسان را آفرید و بیان را به وی تعلیم داد/ رحمن/4و3) بهترین موید این معناست.
 

 معنای عالم  باتوجه به دو تعریف از علم

ـ در نگاه اول به علم که نگاه ترکیبی به معرفت است خداوند معلم اول و پیامبر معلم ثانی است چرا که پس از تعلیم آدم توسط خداوند دستور «قال یا آدم اننبئهم باسمائهم» (ای آدم ملائکه را به این اسماء آگاه ساز/ بقره 33) آدم علیه السلام داده شده این بدان جهت است که اساساً هدف آفرینش انسان با علم و معرفت پیوند ناگستنی دارد در بیان رسا و جامع سید شهیدان امام حسین (ع) این معنا به خوبی  روشن است  که: «ما خلق العباد الا لیعرفوه،‌ فاذا عرفوه عبدوه» (بندگان را نیافرید مگر برای آن که او را بشناسند پس چون او را شناختن عبادتش خواهند کرد. ـ در این معنا هدف از ارسال معلم ثانی ارائه معرفتی است که انسان بواسطه آن به عبادت  می رسد «هو الذی بعث فی الامیین رسولاً منهم تیلوا علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب  و الحکمه و ان کانوا من قبل لفی ضلال مبین» (اوست خدایی که پیامبر بزرگوار از میان شان  برانگیخت تا بر آنان آیات وحی را تلاوت کند و آنان را پاک سازد و شریعت کتاب و حکمت الهی  را بیاموزد که پیش از این همه در ورطة جهالت و گمراهی بودند (جمعه/2) در این آیه همه علوم از جمله بیان، اخلاق،‌ تعلیم کتاب و حکمت، برای رهایی از گمراهی  و یافتن راه هدایت (عبادت) توسط پیامبر (ص) معرفی شده است. ـ در نگاه دوم که نگاه تفکیکی به شاخه ای معرفت است. معلم اول ارسطو است چرا  که «وی نخستین واضع علم منطق بود ... و راه دلیل و برهان منطقی را باز نمود و معلم ثانی نیز ابونصر فارابی است  بخاطر آنکه او اول بار کتب  حکمت یونانی را  که  ارسطو و غیره تحریر کرده اند از یونانی به عربی ترجمه کرد و تعلیم داد....
 

ارزش و مقام معلم
شرافت و مرتبت معلم زمانی اهمیت دارد که بتواند شان خداوند و پیامبران را در  وجود خود محقق سازد و پیوند انسان به هدف متعالی خلقت یعنی عبادت را برقرار سازد. لذا در این تعریف شهید مرتضی مطهری یکی از آن معلمان راستین است که اولاً با نگاه  ترکیبی  به همه معارف بشری نظر می کند و ثانیا  تمامی تلاشهای علمی و عملی را  مقدمه ای برای عبادت می داند و در این راه به مرحله سوم دینداری راه می یابد و  با شهادت، عبادت عملی و علمی خود را کامل می سازد. خداوند را می خوانیم که او  رابا سالار و سرور شهیدان امام حسین (ع) محشور سازد.

 

هنر معلمی:

معلمی شغل و حرفه نیست، بلکه ذوق و هنر توانمندی است معلمی در قرآن به عنوان جلوه ای از قدرت لایزال الهی نخست ویژه ذات مقدس خداوند تبارک و تعالی است. در نخستین آیات قرآن که بر قلب مبارک پیغمبر اکرم (ص) نازل شد، به این هنر خداوند اشاره شده است:

اقرا باسم ربک الذی خلق، خلق الانسان من علق، اقرأ و ربک الاکرم، الذی علم بالقلم، علم الانسان ما لم یعلم. (علق: 1ـ 5)

بخوان به نام پروردگارت که جهانیان را آفرید. انسان را از خون بسته سرشت بخوان ! و پروردگارت کریمترین است همان که آموخت با قلم، آموخت به انسان آنچه را که نمی دانست.

در این آیات خداوند، خود را «معلم» می خواند و جالب این که معلم بودن خود را بعد از آفرینش پیچیده ترین و بهترین شاهکار خلقت، یعنی انسان آورده است.

مقام معلم بودن خدا، بعد از آفرینش قرارداد. نوعی انسانی را که هیچ نمی دانست، به وسیله قلم آموزش داد که این از اوج خلاقیت و هنر شگفت خداوند در امر آفرینش حکایت دارد:

چو قاف قدرتش دَم بر قلم زد              هزاران نقش بر لوح عدم زد

از این رو، می توان گفت که هنر شگفت معلمی از آن خداوند عالم است.

 

شهید ثانی رحمت الله درباره هنر معلمی خداوند می فرماید:

خداوند از آن جهت به وصف (اکرمیت) و نامحدود بودن کرامتش، توصیف شد که علم و دانش را به بشر ارزانی داشته است. اگر هر مزیت دیگری، جز علم و دانش، معیار فضیلت به شمار می رفت، شایسته بود همان مزیت با وصف (اکرمیت) در ضمن این آیات همراه و هم پا گردد و آن مزیت به عنوان معیار کرامت نامحدود خداوند به شمار آید. کرامت الهی در این آیات با تعبیر «الاکرام» بیان شده است. چنین تعبیری می فهماند که عالی ترین نوع کرامت پروردگار نسبت به انسان با والاترین مقام و جایگاه او، یعنی علم و دانش هم طراز است.

به همین جهت امام خمینی (ره) می فرمود:

معلم اول خدای تبارک و تعالی است ..... به وسیله وحی؛ مردم را دعوت می کند به نورانیت؛ دعوت می کند به محبت؛ دعوت می کند به مراتب کمالی که از برای انسان است.

 

داستانی زیبا از رابطه شاگرد و معلم:

بهترین نوع این رابطه که سرشار از ادب و فروتنی است، در داستان حضرت موسی (ع) به عنوان شاگرد و حضرت خضر (ع) در مقام معلم ـ نمود دارد. موسی (ع) مأمور شد تا از بنده ای صالح به نام خضر (ع) کسب علم کند. قرآن آغاز گفت و گوی این معلم و شاگرد را این چنین بیان می کند:

قال له موسی هل اتبعک علی ان تعلمن مما علمت رشداً * قال انک لن تستطیع معی صبراً * و کیف تصبر علی ما لم تحط به خبراً * قال ستجدنی ان شاء الله صابراً و لا اعصی لک امراً * قال فان اتبعتنی فلا تسئلنی عن   شی ءٍ حتی احدث لک منه ذکراً. (کهف: 66 ـ 70)

موسی به او گفت: «آیا از تو پیروی کنم تا از آنچه به تو تعلیم داده شده که مایه رشد است به من بیاموزی؟ گفت : «تو هرگز هم پای من نمی توانی صبر کنی و چگونه در مورد چیزهایی که از آن شناخت نداری، شکیبایی می کنی؟» گفت: «اگر خدا بخواهد، مرا شکیبا خواهی یافت و در هیچ کاری نافرمانی تو نمی کنم». گفت: اگر به دنبال من آمدی، چیزی از من مپرس تا خودم از آن با تو سخن بگویم.»

  

معلم در کلام امام خمینی (ره):

نقش معلم در جامعه، نقش انبیاست؛ انبیا هم معلم بشر هستند.

تمام ملت باید معلم باشند؛ فرزندان اسلام تمام افرادش معلم باید باشند و تمام افرادش متعلم.

 

معلم در سخنان مقام معظم رهبری:

دست توانای معلم است که چشم انداز آینده ما را ترسیم می کند.

اگر می بینید که امیرمؤمنان، مولای متقیان علی (ع) می فرماید: «من علمنی حرفاً فقد صیرنی عبداً؛ هرکس چیزی به من بیاموزد، مرا غلام خویش کرده است.» این بیان برای ما درس است تا معلمان، قدر خود را بدانند و تشخیص دهند که چقدر، وجود آنها در سرنوشت یک ملت مؤثر است.

 

معلم در کلام استاد مطهری:

معلم باید نیروی فکری متعلم را پرورش دهد و او را به سوی استقلال رهنمون شود. باید قوه ابتکار او را زنده کند؛ یعنی در واقع، کار معلم آتش گیره دادن است. فرق است میان تنوری که شما بخواهید آتش از بیرون بیاورید و در آن بریزید تا آن را داغ کنید و تنوری که در آن هیزم و چوب جمع است و شما فقط آتش گیره از خارج می آورید و آن قدر زیر این چوب ها و هیزم ها قرار می دهید که اینها کم کم مشتعل شود.

 

مقام معلم

 می توان در سایه آموختن                          گنج عشق  جاودان اندوختن

اول از استاد، یاد آموختیم                           پس، سویدای سواد  آموختیم

از پدر گر قالب تن یافتیم                             از معلم جان روشن   یافتیم

ای معلم چون کنم توصیف تو                      چون خدا مشکل توان تعریف تو

ای تو کشتی نجات روح ما                         ای به طوفان جهالت نوح  ما

یک پدر بخشنده آب و گل است                    یک پدر روشنگر جان و دل است

لیک اگر پرسی کدامین برترین                     آنکه دین آموزد و علم  یقین

                                                                                         استاد حسین شهریار       

                                                                                                                                    نقل از http://www.irib.ir/